تفهیم نامه طراحی یا دیزاین بریف (Design brief) چیست؟

نوشته: علیرضا دانافر

اگر شما در زمینه های مختلف طراحی (دیزاین) مثل طراحی گرافیک، معماری، طراحی دکوراسیون، طراحی وبسایت، طراحی محصول، طراحی صنعتی، طراحی بسته بندی، طراحی اپلیکیشن، طراحی هویت بصری برند، طراحی مد و… در حال فعالیت باشید حتما به چالش ها و مشکلات مختلفی برخورد کرده اید. چالش هایی مثل ایده پردازی برای سفارش طراحی، کشف سلیقه سفارش دهنده، عدم تطابق سلیقه شما با سلیقه سفارش دهنده، عدم پرداخت ارزش اصلی پروژه شما، درک نکردن طرح از طرف کارفرما و یا دخالت های غیر تخصصی سفارش دهنده در پروژه طراحی و… . این چالش ها می تواند خیلی بیشتر و متفاوت تر از این نمونه های ذکر شده باشد که نکته امیدوار کننده اینجاست که شما می توانید بسیاری از این مشکلات را توسط تفهیم نامه طراحی یا دیزاین بریف (Design brief) حل کنید.

خوب حالا دیزاین بریف چیست؟

بریف یا بریفینگ به توضیحات مکتوبی گفته میشه که بصورت کوتاه موضوع و ویژگی های آنرا شرح می دهد. اگر به پیشینه استفاده از بریف برگردیم متوجه خواهیم شد که بریفینگ برای نخستین بار در طول جنگ جهانی دوم مورد استفاده قرار می گرفت. بریفینگ در جنگ جهانی به جلسات بسیار کوتاه با اطلاعات فعالیت های مرتبط جنگی  گفته می شد که برای تصمیم گیری های سریع و صحیح با داشتن اطلاعات انجام می شد. 

پس از جنگ جهانی کم کم این واژه در حیطه های مختلفی مانند بازرگانی، صنعت، بازایابی، طراحی و… مورد استفاده قرار گرفت.

تفهیم نامه طراحی یا دیزاین بریف (Design brief) به معنی سند مکتوبی است که نیاز و ویژگی های یک پروژه طراحی را شرح می دهد. در واقع دیزاین بریف از ابتدایی ترین و اساسی ترین مراحل شروع و انجام یک پروژه طراحی است. دیزاین بریف که بصورت یک فرم از اطلاعات تخصصی در باره پروژه است، تمامی ویژگی ها، اهداف، پیش بینی ها و… را از قبل پیش بینی کرده است.

مثال برای درک بهتر:

اگر خواسته باشیم مثالی بزنیم می توانیم به ارتباط بیمار و پزشک اشاره کنیم. وقتی یک بیمار به پزشک مراجعه می کند، پزشک با سوالات، گرفتن علائم بیماری، معاینات، آزمایش ها و … بیماری را تشخیص داده و پس از آن روند درمانی بیمار را مشخص می کند. با این نمونه متوجه می شویم که یک معمار، گرافیست، طراح محصول، طراح UI و… پس از گرفتن سفارش مستقیم به سمت اجرای پروژه نمی رود بلکه نیاز به یکسری اطلاعات فنی و تخصصی در مورد پروژه طراحی دارد تا بتواند بر مبنای آن پروژه طراحی خود را به بهترین و کاربردی ترین شکل ممکن به نتیجه برساند. 

همچنین تفهیم نامه طراحی (دیزاین بریف) به طراح و سفارش دهنده کمک می کند تا قبل از شروع پروژه، پایان آن را پیش بینی کنند و از بسیاری چالش ها بین سفارش دهنده و طراح جلوگیری می کند. توجه داشته باشید که مکتوب بودن تفهیم نامه طراحی اهمیت بالایی دارد زیرا طراح و سفارش دهنده را به اجرای پروژه طبق انتظارات و مستندات داخل بریف مقید می کند. دیزاین بریف به نوعی یک نقشه راه برای طراح است که بسته به نوع  و مکان مقصد، بهترین، مطمئن ترین، ساده ترین، سریع ترین، زیباترین، راحت ترین راه را برای رسیدن به آن مقصد مشخص می کند و در آنر شروع به حرکت می کند.

دیگر واژه های مرتبط با تفهیم نامه طراحی یا دیزاین بریف (Design brief)

• واژه های مختلفی هستند که یا بجای دیزاین بریف استفاده می شوند و یا متناسب با نوع پروژه تغییر می کنند. شما با دانستن این واژه ها به گستردگی استفاده از آن در بخش های مختلف دیزاین را متوجه خواهید شد.
•  تفهیم نامه خلاق (creative brief) که برخی مواقع به جای تفهیم نامه طراحی هم استفاده می شود. البته بیشتر برای پروژه های خلاق در زمینه دیزاین استفاده می شود.
• تفهیم نامه پروژه (project brief) که در مواقعی به جای تفهیم نامه طراحی هم استفاده می شود اما بیشتر برای پروژه های بزرگتر، متنوع تر و یا کمپین ها استفاده می شود.
• تفهیم نامه بازاریابی (marketing brief) که از اسم آن مشخص است که بیشتر در زمینه بازاریابی و فروش محصول و یا خدمات کاربرد دارد.
• تفهیم نامه برند  (Brand brief) این مفهوم نیز بیشتر برای بخش های برندینگ و برنامه ریزی های برند استفاده می شود و بیشتر برای سطوح بالاتر از زمینه های دیزاین در شرکت ها مورد استفاده قرار می گیرد.
• تفهیم نامه نوآوری (innovation brief) که این اصلاح بیشتر در در کشورهای اروپایی رایج است و در زمینه های علمی و تکنولوژی نیز کاربردی است.

انواع تفهیم نامه طراحی یا دیزاین بریف (Design brief)

باید به این نکته توجه داشته باشید که ما یک نوع دیزاین بریف با سوالات مشخص نداریم. بلکه نوع دیزاین بریف و سوالات و موضوعات داخل آن بسته به نوع پروژه دارد. بطور مثال برای بریف معماری باید نوع پروژه را بدانیم، چه نوع طراحی مورد نیاز است؟ تجاری است یا مسکونی؟ متراژ؟ موقعیت مکانی و… همه و همه نوع محتوای دیزاین بریف را تغییر می دهد. در زمینه طراحی گرافیک دیزاین بریف برای طراحی بسته بندی یا طراحی لوگو (آرم) یا طراحی اپلیکیشن، صفحه آرایی کتاب و… بسیار متفاوت است. چراکه هریک از این سفارش ها اطلاعات و شرایط تخصصی خودرا برای انجامک پروژه دارند. پس محتوای تفهیم نامه طراحی بسیار مهم و مرتبط با نوع پروژه است که می توانید در مقاله نحوه تدوین دیزاین بریف به آن محتوا آگاه شوید و آموزش ببینید.

در مقاله دوم شما با ساختار و عناوین محتوای بریف آشنا خواهید شد… کلیک کنید

دانلود دوره آموزشی دیزاین بریف… کلیک کنید

نظر خودرا درباره این مقاله و آثار در بخش نظرات بنویسید.

مقالات بیشتر

جهت آگاهی از دوره های آموزشی مختلف مدرسه دیزاین آکودان اینستاگرام و کانال تلگرام ما را دنبال کنید:

اینستاگرام: https://www.instagram.com/akodanschool/

تلگرام: https://t.me/AKODANSCHOOL